Türk futbolu kritik günlerden geçiyor. Eğri oturalım yanlışsız konuşalım; Avrupa ile aramızdaki fark yeterlice büyüdü. Futbolumuzun tekrar yükselişe geçmesi için pansuman niteliğinde gelip süreksiz düzenlemelere değil, esaslı değişikliklere muhtaçlığımız var. Yanlışa en ufak bir tahammülümüz kalmadı. İşte bu kuvvetli devirde Türkiye Futbol Federasyonu Başkanlığı bayrağını devralan Mehmet Büyükekşi, “20 yılda yapılamayan işleri, bir yılda yapacağız” mottosuyla çabucak her gün değerli kararlara imza atıyor. Yabancı sınırlaması, yayın ihalesi, harcama limitleri derken, Merkez Hakem Konseyi atamalarını da gerçekleştirdi. Büyükekşi ile Kurban Bayramı vesilesiyle bir röportaj yapıp, bugüne kadarki icraatlarını ve bundan sonra izleyeceği yol haritasını sorduk…
Kolay işi herkes yapar, kıymetli olan güç işi başarmak
· Türkiye’nin çok kıymetli kurumlarında yöneticilik yaptınız, artık de TFF’nin başındasınız. Hangisini yönetmek daha sıkıntı?
7 yıl Türkiye İhracatçılar Meclisi’nde lider vekilliği, 10 yıl da başkanlık yaptım. Türkiye’nin ihracatını 32 milyar dolardan aldık ve 170 milyar dolarda iken başkanlığı bıraktım. Ayrıyeten 15 yıl Türk Hava Yolları’nda, 17 yıl Türk Eximbank’ta misyon yaptım. Bunları direktörün başka zorlukları vardı. TFF’yi direktörün başka zorluğu var. Zira bir tarafta herkes birebir emel için efor gösteriyor. Ancak futbolda farklı farklı kulüpler var. Bu kulüplerin hepsi de şampiyon olmak istiyor. Kolay işi herkes yapabilir. Kıymetli olan güç işi başarabilmek. Ben de birinci günden beri şunun altını çiziyorum; biz TFF olarak futbolun bir tarafıysak, öbür tarafı da kulüpler, medya, hakemler, taraftarlar… Birlikte hareket etmemiz gerekiyor, birlikte çalışmamız gerekiyor. İnşallah biz de birlikte başaracağız.
Kirli sözünü gündeme getirmenin gerçek olmadığını düşünüyorum
· Daima ‘Türkiye’de futbol kirli’ diye yorum yapılır, kulaklara fısıldanır. Türkiye’de futbol kirli miydi? Yoksa hâlâ kirli mi?
2 yıl Gaziantep FK Başkanlığı yaptım, artık Futbol Federasyonu Başkanı’yım. Ben rastgele bir biçimde futbolun kirliliği ile ilgili bir olaya şahit olmadım. Aslında mevzu kirli olup olmaması değil. Kulüplerimizin, liderlerimizin, teknik yöneticilerimizin yaptığı kimi konuşmalar olumsuz algılara sebep oluyor. Benim de o yüzden yapmaya çalışacağım işlerin başında Fair Play geliyor. Biz futbolun tüm paydaşları olarak ne kadar birbirimize hürmet, sevgi gösterirsek, futbolun marka bedeli o kadar artar. Onun için bu kirli tabirini gündeme getirmenin hakikat olmadığını düşünüyorum.
Tüm şuralarda insan insiyatifinin en aza indirildiği bir sisteme geçeceğiz
· Kulüpler daima TFF ve konseylerinin onların önünü kestiğine inanıyor. Açıkçası konseylere güvenmiyorlar. Nasıl aşılacak bu sorun?
Bu mevzuda kıymetli kararlar aldık. Hakemlikte, temsilcilikte, gözlemcilikte bir nevi yapay zeka diyebileceğimiz bilgisayarla atama sistemine geçiyoruz. Hakem ve gözlemcilerimizi psikoteknik değerlendirmelere tabi tutacak olmamız, saha hakemi ile VAR’ın ayrılması ve maçlardaki gözlemci sayısının 2’ye çıkması en esaslı değişiklikler. Temsilciler de emsal psikoteknik testlerden geçecek. Böylelikle tüm konseylerin hiçbir formda ön yargılı olamayacağı ve insan inisiyatifinin en aza indirildiği bir sisteme geçeceğiz.
Ali Koç yaptığımız çalışmalardan memnun
· Fenerbahçe Lideri Ali Koç, sizin TFF’de başkanlığınıza karşı çıkan bir isimdi. Lider seçildikten sonra birkaç defa bir ortaya geldiniz. Bağlantılarınız limoni mi?
Ben TFF Lideri olduktan sonra, Ali Koç da Kulüp Birliği Vakfı Lideri oldu. Ali Koç Beyefendi, Kulüpler Birliği Vakfı’ndaki liderlerle birlikte bize güzel olsun ziyaretinde bulundu. Daha sonra da bir iki ortamda daha bir arada olduk. Ve yaptığımız çalışmalardan son derece şad. Gelecek ismine da ümitli olduğunu belirtti, bu basına da yansıdı. Münasebetimiz hürmet, sevgi içerisinde ve düzeyli bir biçimde devam ediyor. Ortak gayemiz Türk futbolunun marka bedelini artırabilmek için en üst düzeyde iş birliği yapmak. Bu mevzuda çalışmalarımıza önümüzdeki günlerde de kararlı bir halde devam edeceğiz.
VAR odamızı liderlere ve teknik adamlara açacağız
· Yabancı hakeme bakış açınızı ayrıntılı anlatabilir misiniz?
Erasmus çeşidi, UEFA üyesi ülkelerle hakem değişimi planlıyoruz. Seçkin hakemlerimizin diğer bir ülkede, karşılıklılık prensibiyle, onların hakemlerinin de bizde maç yönetmesi konusunda kararımızı aldık. Burada bahis, yabancı hakem getirmek değil tam karşıtı, yabancı hakem buraya gelirken bizim hakemimizi de yurt dışına göndermek. Hakemlerimizin gelişimine bunun çok büyük katkısı olacağını düşünüyoruz. Ayrıyeten da, hakemlerimizin gelişimini artırabilmek için İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Davranış Bilimleri Kürsüsü ile anlaşarak, daha evvel de benim THY deneyimimde yararını gördüğüm sistemi TFF’ye uyarlayıp hakem ve gözlemcilerin performanslarını artıracağız.
Teknolo ve bilim önde
· VAR incelemesi sonuçları için bilhassa toplumsal medyada ‘çizgiyle istedikleri üzere oynuyorlar’ dedikoduları var. Buna yönelik bir uygulamanız olacak mı?
Ben her platformda şeffaflıktan bahsediyorum, VAR odamızı maç günleri dışında başta kulüp liderlerimiz, teknik yöneticiler, spor müellifleri üzere bireylere açmayı düşünüyoruz. Ve onlara demo yapıp, ‘Bahsedildiği üzere çizgiyle oynanabilir mi oynanamaz mı?’ kendi gözleriyle görmelerini sağlayıp şeffaf bir halde onlara ispat edeceğiz. Aldığımız kararlardan bir tanesi de bayramdan sonra hakem performanslarının geneliyle ilgili. Bize David Elleray’nin tavsiye ettiği, bir üniversite ile protokol imzalayıp hakem performanslarını grafikler halinde açıklamayı planlıyoruz.
Bizim asıl işimiz Türk futbolunun geleceğini şekillendirmek
· Daima değişen yabancı kuralında 5 yahut 10 yılı kapsayan bir plan yahut yol haritanız olacak mı? Her yıl değişmesine alıştık çünkü!
Biz yabancı kuralıyla ilgili bir değişim yapmadık; daha evvel açıklanmış olan kuralın bir yıl uygulanmaması kararını aldık. Bunun yanında, kısa, orta ve uzun vadede maksatlar belirleyip, bununla ilgili bir çalışma yapmayı planlıyoruz. Ben TİM Lideri iken, Harvard Üniversitesi ile anlaşarak, Türkiye’nin ‘2023, 500 milyar Dolar İhracat Stratejisi’ni hazırladım. Bu çalışma 1.5 yılda bitti. Her bölüm için farklı başka maksatlar belirlendi. Bu gayelere ulaşmak için de yol haritası çizildi. O yüzden bizim yapmamız gereken şey de yalnızca yabancı kuralı değil Türk futbolunun geleceğini şekillendirecek, 5 ve 10 yıllık gayeler koyarak; TFF, Bakanlıklar, kulüpleri, amatörler, altyapı, hakemlik müessesi, hepsinin tek tek tartışılacağı ve tüm paydaşların katılacağı onlarca toplantı yapıp, yol haritasını belirlemek.
Mal beyanı istemek, güvensizlik manasına gelmemeli
· Hakemlerden mal beyanı talep edeceksiniz. Bu uygulama hakemlere karşı bir güvensizlik diye yorumlanabilir mi?
Hayır, o denli yorumlanamaz. Bütün kamu kurumlarında çalışanlar yahut vakıf, sivil toplum örgütlerinde misyon alanlar, sistemli halde mal beyanı verirler. Ben de Eximbank’ta, TİM’de misyon aldığım müddetlerde, nizamlı olarak mal beyanı verdim. Bundan ötürü da bu bana karşı bir güvensizlik diye düşünmedim. Bu bir kural ve bir kural herkes için geçerlidir. Burada tam aksisi, gayemiz hakemlerimizi müdafaaya almak. Ben zati hakemlerimize güveniyorum.
· Sizden evvelki TFF idaresi 13 hakem ile ilgili bir karar almıştı. Sizin o karara bakışınız nedir? O hakemler sizin devriniz de misyon yapacak mı?
Geçmiş Merkez Hakem Heyeti bir karar vererek uygulamaya koymuş. Sonrasında Tahkim Konseyi müracaatları kıymetlendirerek karara bağlamış. Tahkim Kurulu’nun sonuçlandırdığı bir bahis bizim için kapanmıştır. Yeni Merkez Hakem Konseyimiz çizdiğimiz vizyon çerçevesinde hakemlerimizi değerlendirecektir. Adaylık sürecimin başından beri söylediğim üzere biz hakem atamalarında bilgisayar takviyeli sistemler kullanarak insanların inisiyatifini azaltacağız ve süreci hem MHK, hem hakemlerimiz, hem kulüplerimiz hem de tüm kamuoyu için şeffaf hale getireceğiz.
Fenerbahçe 5 yıldızlı formayla çıkarsa talimatlar uygulanır
· Fenerbahçe topluluğu 28 şampiyonluğa kilitlenmiş durumda. ‘Bu mevzu önceliğimiz değil’ dediniz fakat gelecek dönem Fenerbahçe 5 yıldızlı formayla alana çıkarsa haliniz ne olur?
Sizin de söylemiş olduğunuz üzere, bu bahis önceliğimiz değil. TFF olarak birçok mevzuda yenilikler yapıyoruz. Bu yeniliklerin de Harika Lig’in başlama tarihi olan 5 Ağustos’a yetişmesi için gece gündüz çalışıyoruz. Federasyondan bazen gece saat 00.00’da, bazen 01.00’de çıkıyorum. Türk futbolunun gelişimi ismine radikal kararlar alıyoruz. Bizim hedefimiz Türk futbolunu hak ettiği yere getirebilmek. Şayet Fenerbahçe 5 yıldızlı forma ile alana çıkarsa, burada benim rastgele bir şahsi bir halim olamaz. TFF’nin talimat ve yönetmelikleri neyi gerektiriyorsa onu yaparız.
2010-2011 dönemi Harika Kupası şimdinin konusu değil
· 2010-11 döneminin Üstün Kupa maçı konusu var. Neden oynanmıyor? Siz oynatacak mısınız? Cevabınız evet ise ne vakit, hayır ise neden?
Bir evvelki soruda da belirttiğim üzere şu anda bu bahiste rastgele bir fikrim yok. Bilgi sahibi olmadığım mevzularda fikir söyleyemem. Biz evvel burada belirttiğiniz hususlarla değil, tüm futbol ailesinin federasyonuyuz. Bu kadar büyük topluluğun binlerce konusu var. Hakeminden gözlemcisine, futbolcusundan hocasına ve taraftarına milyonlardan bahsediyoruz. O yüzden bu hususlarda maksadımız polemik yaratmak değil. Bu şu anda acil bir husus değil. Vakti gelince onun da kararını alırız.
Şu anda yalnızca Türk Ulusal Ekibi’ni tutuyorum
· Hangi kadrosu tutuyorsunuz? Tutuyorsanız, kulüp üyeliğiniz var mı?
Ben daha evvel Galatasaray taraftarıydım, üyeliğim de var. Ancak son iki yıl Gaziantep Futbol Kulübü’nün başkanlığını yaptım, oraya üye oldum. Gaziantep’in başarısı için bütün emeğimi ve birikimimi kullandım. Aslında bunu şunun için söylüyorum; siz hangi kurumun başındaysanız, o kurumun gelişmesi için varınızı yoğunuzu ortaya koyarsınız. Ben de Gaziantep’in Galatasaray’ı yendiği maçta büyük zevk aldım. Artık de TFF’nin başındayım. Şu andaki tuttuğum kadro Türk Ulusal Grubu. Bundan sonra da ulusal ekip için varımı yoğumu ortaya koyacağım.
Günde 8 saat uyurdum, artık 5 saate düştü
TFF Lideri olduktan sonra hayatımda çok değerli değişiklikler oldu. Tüm mesaimi TFF’ye harcıyorum. Neredeyse günde 16 saat çalışıyoruz. Daha evvel 8 saat uyurdum, 5 saate düştü.
Kadının olduğu yerde hürmet ve sevgi olur
· TFF konseylerine bayan üye atamakla vermek istediğiniz bildiri nedir?
Kadının olduğu yerde, elinin değdiği yerde, sevgi, hürmet ve barış olur. Ve bu bakış açısının toplumda yayılmasını dilek ediyoruz.
· Pekala konserler?
Kadınlarımızın, çocuklarımızın ve gençlerimizin daha çok statlara gelmesini ve maçların bir şenlik havası içerisinde geçmesini istiyoruz.
Futbolcular Ronaldo’yu örnek almalı
· Messi mi, Ronaldo mu? Ve neden?
Ronaldo… Zira Ronaldo, yalnızca alanda düzgün futbol oynayarak değil gençler için toplumda rol model olması açısından da son derece kıymetli bir vasfa sahip. Burada bilhassa Filistin konusuna vermiş olduğu ehemmiyet ve açıklamaları da benim için son derece pahalı. Bizim Türk futbolcularımızın da yalnızca futbollarıyla değil, futbol dışındaki davranışları, hayata bakış açıları ve verdiği bildirilerle Türk gençlerine örnek olması gereklidir.
Mehmet Büyükekşiye nazaran gelmiş geçmiş en âlâ 11
· Şenol Güneş · Recep Çetin · Diego Lugano · Bülent Korkmaz · İbrahim Üzülmez · Okan Buruk · Emre Belözoğlu · Oğuz Çetin · İbrahima Yattara · Sergen Yalçın · Gheorghe Hagi