Konya Teknik Üniversitesi Obruk Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık, obrukların son çökme anını etkileyen birçok faktörün olduğunu söyledi.
Obruklarla ilgili uzun yıllardır incelemelerin devam ettiğini belirten Arık, “Özellikle ağır yağışlı periyottan sonra üstteki tabakanın ağırlaşması, yer altında suyun rahat hareket edebileceği bir kanal oluşması, yüzeyin üzerine ağır bir yük konulması, yapay ya da doğal sarsıntılar, obruğun son çökme anını etkileyen faktörlerdir. Zelzeleler de bu faktörlerden bir adedidir. Zelzeleler, bir obruğun çökmesini hızlandırabilir.” diye konuştu.
“Modelleme çalışmalarımız devam ediyor”
Arık, 6 Şubat’taki sarsıntılardan yaklaşık 20 gün sonra Konya’nın Karapınar ilçesinde 37 metre çapında ve 12 metre derinliğinde oluşan obruğun ölçümlerini gerçekleştirdiklerini söz ederek, şöyle konuştu:
“Doğrudan sarsıntıyla münasebetini kurmak epeyce güç lakin bölgede birçok farklı obruğun oluşum vaktiyle zelzele oluşum vakitlerini kıyasladığımızda, birkaç zelzele oluşum vaktine denk gelen obruk oluşumu var. Obruk oluşumlarının vakitlerinin net olarak bilinememesi nedeniyle bu alakayı kurmak hayli güç, şu anda modelleme çalışmalarımız devam ediyor. 2023 yılı içinde benzeri soruların karşılıklarını daha ayrıntılı alabileceğimizi umuyorum.”
Yöre halkından alınan bilgiye nazaran bazen sarsıntılarla yakın periyotlarda obrukların oluştuğunu bildiklerini anlatan Arık, “Obrukların oluş vakitleriyle ilgili kesin bilgiler olmadığı için en besbelli datalar olarak yöre halkından aldığımız bilgileri kıymetlendiriyoruz. Burada yaşayan vatandaşların beyanına nazaran buradaki obrukların sarsıntılarla nispeten bağlı olduğu ortaya çıkıyor.” diye konuştu.
Bölgelerde obrukların oluşum yerlerinin tespit edilmesi için birçok farklı sistem denediklerini anlatan Arık, şunları kaydetti:
“Bölgede görmeye alışık olduğumuz kuyu halinde 700 civarında derin obruk var. Bunun yanı sıra 1800 civarında da çökme yapısı tespit edildi. Sığ derinlikte olanlar 1 metreden az derinliğe, öbürleri de 1 metreden daha yüksek derinliğe sahip. Bölge içindeki obrukların dağılımına baktığımızda en yaygın dağılım Karapınar bölgesinde, bunun yanı sıra Karatay ve Çumra’da, kuzeye gittiğimizde Yunak, Çeltik, Cihanbeyli, Kadınhanı ile Sarayönü’nde obrukların olduğunu biliyoruz.”
