ANTALYA – Sansürlenip gösterimi yasaklanan sinemalardan oluşan bir seçkiyle Antalya Altın Portakal Sinema Festivali’ne alternatif olarak hazırlanan Özgür Portakal Sinema Günleri’nde bir sansür hadisesi daha yaşandı. Özgürlük İçin Sanat İnisiyatifi tarafından şenlikle birebir tarihlerde Baküs Sahne’de planlanan sinema günlerinde, dün akşam Nejla Demirci’nin geçen yıl Altın Portakal sinema seçkisinden çıkarılan belgeseli ‘Kanun Hükmü’, yarın akşam Kazım Öz’ün 2022’de Altın Koza Sinema Festivali’nin ön seçici kurulu tarafından reddedilen sineması ‘Bir Kar Adedinin Ömrü’, 6 Ekim’de ise Reyan Tuvi’nin 2014’teki Altın Portakal’a sansür tartışmalarıyla damga vuran Seyahat belgeseli ‘Yeryüzü Aşkın Yüzü Oluncaya Dek’ gösterimi programa alındı. Lakin bir öğretmen ve bir doktorun KHK ile misyondan alınmalarını mevzu alan ‘Kanun Hükmü’ sinemasının gösterimi, Antalya Valiliği tebligatıyla engellendi.
‘Kanun Hükmü’ daha niyet basamağındayken sansürün başladığını söyleyen Nejla Demirci, imal basamağından bugüne kadar birbiri gerisine sansür teşebbüslerine maruz kalan sinemasının trajikomik kıssasını Gazete Duvar’a anlattı. Geçen yıl Altın Portakal ve Ankara Sinema Festivali’nde programdan çıkarılan, son olarak sinema günleri kapsamında dün gösterime girecekken yasaklanan sineması için hukuk gayretini sürdüreceğini söyleyen Demirci, bir hafta içinde yasak kararına karşı savcılığa hata duyurusunda bulunacağını söyledi.
Nejla Demirci’nin yönettiği ‘Kanun Hükmü’ sinemasının çekimlerinden Yönetmeni Nejla Demirci’nin gözünden ‘Kanun Hükmü’ sinemasının seyirciyle buluşma seyahatinde yaşananlar şöyle:
‘FİLM DAHA YOKKEN SANSÜR BAŞLADI’: “KHK ile vazifesinden alınan bir öğretmen ve bir hekimin hayatlarından kesitleri içeren bu sinemanın imalinin her evresinde diğer bir zorluk yaşadık. Bu akın çok büyük. Sinema daha yapılmadan sansür başladı. İmal evresinde daha ne çekeceğimizi, nasıl bir şey anlatacağımızı bilmeden engelleme teşebbüsleri başladı. Akabinde aslında Türkiye’de yapamadım. Gidip yurt dışına kurgulamak zorunda kaldım. Çalışmak istediğim operatörler uzak durdu benden. Yalnızlaştırıldım. Söz özgürlüğünün ihlali hafif kalır bugün yanında. Kelamı daha söylenmeden kaynağından yok etmek. Dehşetli bir sansür. Lakin güçleri yetmedi buna. O kelam söylendi. Ve şu anda bir eser olarak duruyor.
AYM, ‘İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ İHLALİ’ DEDİ: Sonra Anayasa Mahkemesi’nin uzun uzun tartışıp vermiş olduğu kararla, imal basamağındayken bir engellenme haline ‘ifade özgürlüğü ihlali’ dendi. Geçen yıl Antalya Sinema Şenliği’nde bu sinema yasaklandı. Bu yasaklamayı protesto eden öbür yarışmacılar, eserler, şenlik temsilcileri, çekildiklerini açıkladılar. Geçen yıl bunlar yaşandıktan sonra ben bu yıl Altın Portakal Sinema Festivali’nin karşısında durmadım. Yapılmaması istikametinde rastgele bir hal sergilemedim. Lakin şenliğin yanında da durup sansürün aklanmaması gerektiğini önerdim. Diğer arkadaşlar da bunu önerdiler. Bu tavır bizatihi oluştu.
‘MUHİTTİN BÖCEK İKTİDARIN TEVECCÜHÜNÜ KAZANMIŞ’: Hakikate tahammül göstermeyen iktidarın bir telefonu, Antalya halkının oylarıyla seçilmiş bir belediye başkanı için ‘kanun hükmünde’ oluyor. Buna reaksiyon gösterdik ve hala reaksiyon gösteriyoruz. Bugün aldığım valilik kararında Altın Portakal Sinema Şenliği idaresinin, valiliğin ve Kültür Bakanlığı’nın bir kararda birleştiğinin kokusu var. Görüyorum ki Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı Muhittin Böcek iktidarın teveccühünü kazanmış. Kendisi iktidarın teveccühüne sahip şu anda. Bir kentte halkın oylarıyla seçilmiş bir insanın bir sinemayla nasıl uğraştığını görüyoruz.
‘15 GÜN YASAK KARA MİZAH SAYILACAK BİR ŞEY’: Artık Antalya Valiliği diyor ki; bu bahiste 15 gün yasak var. Bu, gerçekten güldürü fikirlerine taş çıkartır. Bir fıkra üzere yani. Kara mizah sayılacak bir şey. Münasebetiyle ben hukukçuları, baroları bu soruna dönüp bakmaya davet ediyorum. Zira bu geldiğimiz yer hiç âlâ şeyler söylemiyor kimseye. Avukatımla konuştum. Bu karar, Anayasa’nın 27. unsurundaki bilim ve sanat özgürlüğüne, 34. unsurundaki toplantı hak ve özgürlüklerine ve nihayetinde hukuk devleti unsuruna karşıt olduğu için karar verenlerin türel ve cezai sorumluluklarını da gerektiriyor. Hasebiyle ben de bir hafta içerisinde bir cürüm duyurusunda bulunacağım.
‘CHP’NİN VİCDANINA EMANET EDİYORUM’: Ben Antalya’ya pek barışçı bir biçimde geldim. Kanun Hükmü’nü sansüre uğramış başka sinemalarla bir arada burada Baküs Sahne’de mütevazı bir biçimde izleyip Antalya izleyicisine gösterip buradaki yansıları alıp gitmek istiyordum. Kanun Kararı belgeselini keyfi bir biçimde bizden aldılar, halka sunumdan kaldırdılar, insanların izleme hakkını ellerinden aldılar, bunun hukukî hiçbir münasebeti yok. Nefes alacak kadar bizde kalan enerjiyi de istiyorlar. Yani ben onu hissediyorum. Bu sinemaya yapılan işkenceyi Cumhuriyet Halk Partisi’nin vicdanına emanet ediyorum. Baroların vicdanına emanet ediyorum. Sivil toplum örgütlerinin vicdanına emanet ediyorum.”