Emeklilik statüsünü belirleyen ‘yedi yıl kuralı’ birçok kişinin merak ettiği bir bahis. Bu kurala nazaran kişi son yedi yılda, yani 2.520 gün boyunca hangi statüde çalışmışsa emekliliği de ona nazaran oluyor. Aylığı buna nazaran belirleniyor. Son yedi yılda ödenen primin yarısı kadar prim hangi toplumsal güvenlik sistemine ödenmişse kişi o sistemden emekli olunuyor.
Hürriyet muharriri Noyan Doğan köşe yazısında emekli olacaklara ihtarlarda bulundu.
Doğan şu kelamlara yer verdi:
Sene sonu yaklaştıkça okuyuculardan gelen emeklilikle ilgili sorular da artıyor. Bazıları 2024 sonuna kadar emekli olmanın, 2025’e nazaran maaş açısından daha avantajlı olup olmadığını merak ediyor ki, bu mevzuyu geçmiş yazılarımda ele aldım. Gelecek yazılarımda bir defa daha değineceğim, zira kasım ayı, aralık başı üzere durum netleşecek. Bazıları, bilhassa geçmişte farklı statülerde çalışmış olanlar, hangi statüden emekli olacağını soruyor. Bazıları de hem emeklilik kuralları hem de emekli maaşı açısından SSK statüsünden emekli olmanın yollarını arıyor. Sorulara açıklık getireyim.
Öncelikle şunun bilinmesi gerekiyor; çalışanlar hangi toplumsal güvenlik statüsüne tabi çalışıyorsa o statüden emekli olabiliyor. Bağ-Kur’lu çalışıyorsanız Bağ-Kur üzerinden, isteğe bağlı sigortalıysanız yeniden Bağ-Kur üzerinden, emekçi statüsünde çalışıyorsanız 4/A’lı (halk ortasında bilinen ismiyle SSK) olarak emekli olursunuz. Lakin birden fazla toplumsal güvenlik statüsünde çalışanlarda durum farklılaşıyor. İşte, en çok merak edilen husus da bu.
‘YEDİ YIL KURALI’ NEDİR?
Burada da ‘yedi yıl kuralı’ devreye giriyor. Nedir, ‘yedi yıl kuralı’? Birinci sefer 2008 yılının ekim ayı öncesinde farklı sigorta kollarında çalışanların, hangi kapsamda emekli olacaklarını belirlemek için son yedi yıldaki sigortalılık mühletlerine bakılır. Bu periyotta, 1261 gün prim ödemesi yapılan sigorta kolundan emekli olunur. Bu mühletler eşitse en son tabi olunan statüye nazaran aylık bağlanır.
Konuyu bir daha açayım…
Kişinin son yedi yılda hangi statüde çalıştığı kıymetli. Son yedi yılda, yani 2.520 gün, kişi hangi statüde çalışmışsa emekliliği de o statüye nazaran oluyor ve emekli aylığı da buna nazaran belirleniyor. Yedi yılla da kasıt, son prim ödeme tarihinden evvelki fiili hizmet yılı. Son yedi yılda ödenen primin yarısı kadar prim (1260 gün) hangi toplumsal güvenlik sistemine ödenmişse o sistemden emekli olunuyor.
Şöyle bir örnekle anlatayım. Geçmişte hem SSK hem de Bağ-Kur statüsünde çalışmışsanız ve son yedi yıl içinde 1.260 gün SSK’ya prim ödemişseniz, SSK’lı olarak, yani 4/A’lı olarak emekli olursunuz. Yok, son yedi yıl içinde 1.260 gün Bağ-Kur’a prim ödemişseniz Bağ-Kur üzerinden emekli olursunuz. Diyelim ki, her iki statüdeki çalışma yılınız birebir; bu durumda da en son 4/A’lıysanız SSK üzerinden, Bağ-Kurluysanız da Bağ-Kur üzerinden emekliliğe hak kazanırsınız.
2008 SONRASININ KAİDELERİ FARKLI
Peki, Ekim 2008 sonrasında durum nedir? Ekim 2008 sonrası sigortalı olanlar için son yedi yıl kuralı geçerli değil; tüm çalışma müddetine bakılarak emekli olunuyor ve maaş bağlanıyor. Burada da en fazla hangi statüde çalışılıp, prim ödenmişse emeklilik kaideleri da o statü üzerinden oluyor. Bu da alınacak emekli maaşını, emeklilikte alınacak artırımları ve ikramiyeleri etkiliyor. Diyelim ki, 2008 sonrası sigortalı oldunuz ve en fazla primi SSK’ya ödediniz, 4/A’den emekli olursunuz.
SSK MI, BAĞ-KUR MU?
SSK’dan mı, Bağ-Kur’dan mı emekli olmak daha avantajlı diye soranlara da karşılık vereyim. 4/A’lı yani, emekçi statüsünde emekli olmak, Bağ-Kur statüsünde emekli olmaya nazaran hem emeklilik müddeti hem de emekli maaşı açısından daha avantajlı. Bağ-Kur’dan emekli olunacaksa da prime temel yararın yüksek gösterilmesi, hatta imkân varsa tavandan gösterilmesi emekli maaşını önemli oranda artırır.