Kişinin hayat kalitesini düşüren dolama hastalığı, genel olarak parmak boğumlarında bakteri üremesi sonucunda oluşan iltihaplı bir hastalıktır. Birtakım durumlarda tırnak tabanlarına ve alt kısımlarına da yayılabilen dolama, tıp lisanında paronişi olarak isimlendirilir. Dolamaya ekseriyetle bakteriyel enfeksiyonlar sebep olsa da birtakım durumlarda virüs ve mantar hastalıkları da paronişiye yol açabilir. Apse oluşumu, ağrı ve acıya yol açar. Fakat apse oluşmadan fark edilen hadiselerde, doktor tarafından reçete edilen uygun antibiyotik kullanımı, bölgeye sıcak uygulamak ve parmağı kalp düzeyinin üstünde tutmak tedavi için kafidir. Apse oluştuktan sonra fark edilen dolama hadiselerinde ise apsenin drenajının yapılması gerekir. Birtakım durumlarda apse kendiliğinde patlayabilir. Bu üzere durumlarda bölge ılık su ve sabunla güzelce yıkandıktan sonra antiseptik solüsyon ile temizlenmelidir. Aksi hâlde enfeksiyon, tırnak altına yayılarak enfeksiyon bölgesinin artmasına yol açabilir.
Dolama belirtileri nelerdir?
Hayati tehlike yaratmasa da kişinin hayat kalitesini epey düşürebilen dolama, pek çok belirti ile kendini gösterir. Bu belirtiler çoklukla dolamanın en sık olduğu başparmak ve işaret parmakta görülür. Parmakta hassasiyet, kızarıklık, şişlik, kaşıntı ve zonklama biçiminde ağrı, dolamanın en sık görülen belirtileri ortasında yer alır. Tırnağın biçim, renk ve dokusunda farklılık oluşabileceği üzere tırnak, tırnak yatağından yavaşça ayrılabilir. Ayrıyeten enfeksiyonun yayılması sonucunda parmağın gergin ve parlak görünmesi, çok terleme, titreme, kas ve kemiklerde hassasiyet, hâlsizlik ve yorgunluk da görülebilir.
Dolama kimlerde görülür?
Akut, kronik ve herpetik dolama farklı şahıslarda ve meslek kümelerinde görülebilir. Akut dolama, nadiren mantar ve virüslerden kaynaklıdır. Ekseriyetle staphylococcus aureus üzere bakteriler akut dolamaya yol açar. Akut paronişi hastalığı çoğunlukla şu şahıslarda görülür:
- Parmak emme alışkanlığı olanlar
- Tırnak ve etlerini yiyen kişiler
- Parmak ve tırnağı etkileyen travmatik olay yaşayanlar
- Manikür ve pedikür yaptıranlar
- Takma tırnak kullananlar
- Uzun mühlet ile parmakları alçıda kalanlar
Akut dolamaya nazaran çok daha uzun süren ve tekrarlayan kronik dolama, meslek hastalığına misal bir durumdur. Kronik dolamaya yol açan bakterilerin fazla bulunduğu ortamda çalışanlarda sıklıkla görülür:
- Çiftçiler
- Balıkçılar
- İnşaat işçileri
- Ev hanımları
- Temizlik gereçleri ve kimyasallar ile daima temas hâlinde olanlar
Herpetik dolama ise çocuk ve ergenlerde görülen paronişin cinsidir. Tek konağı insan olan herpes simpleks virüsü (HSV) tip 1 ve tip 2 dolamaya neden olur. Deri yüzeyinde yer alan yara ya da çatlaktan içeri girerek çoğalan virüs, eritem ya da farklı bir deyişle kaşıntılı kızarıklığa yol açabilir. Öteki dolama tiplerinde olduğu üzere ağrı ve şişliğe yol açan herpetik dolamanın bulaşıcılığı epeyce yüksektir. Sıklıkla şu bireylerde görülür:
- Sağlık personeli
- Çocuklar ve ergenler
- Dolama tedavisi
Dolamanın uygun halde tedavi edilebilmesi için hastalığın neden kaynaklandığının saptanması son derece değerlidir. Dolamanın, mantar, virüs ya da bakteriyel bir enfeksiyondan kaynaklanması tedavi tipinin farklılaşmasına yol açar. Bu yüzden dolama fark edilir edilmez uzman bir tabibe başvurulmalıdır. Lakin çabucak her dolama tipinin başlangıç evresinde sıcak pamuk ile yapılan kompres ve uygun antibiyotik kullanımı, belirti ve şikayetler artmadan dolamanın düzgünleşmesini sağlar. Dolama tedavisi için uygulanan bir başka usul de ilgili parmağın, kalp düzeyinin üstünde tutulmasıdır. Bu, bölgeye olan kan akışını yavaşlatır, bölgedeki şişliğin azalmasını sağlar ve güzelleşmeyi hızlandırır. İlgili parmağın hareketsiz kalması da benzeri bir formüldür. Dolama tedavisi boyunca tabip tarafından reçete edilen antibiyotiği kullanmak, sigara ve alkol tüketimini bırakmak, hastalığın güzelleşme sürecini hızlandıran faktörler ortasında yer alır. Birtakım durumlarda cerrahi müdahale de gerekebilir. Bu yolda cerrah, lokal anestezi altında parmakta yer alan apseyi boşaltır.
Dolamaya Meskende 7 Bitkisel Tedavi
Dolama, erken fark edilirse meskende rahatlıkla tedavi edilebilir. Pekala dolamaya ne düzgün gelir? Gelin, bu sorunun karşılığını birlikte inceleyelim:
1) Buz Küpü
Dolama için meskende ne yapılabilir diye düşünüyor ve acınızı dindirecek süratli bir tahlil arıyorsanız buzdan faydalanabilirsiniz. Dolama olan parmağa buz küpü uygulamak bu rahatsızlığın yol açtığı şikayetleri kıymetli ölçüde hafifletir. Bu uygulamayı yapabilmek için; buz küplerini ince bir havluya sarıp dolama olan bölgenin üzerinde bekletin. Bu formülü ağrının ve acının şiddetlendiği her an tekrarlayabilirsiniz.
2) Ilık Su
Derin bir kabı ılık su ile doldurup dolama olan parmağı bu suda 15 dakika kadar bekletin. Akabinde parmağınızı kuru bir bandaj ile kesinlikle sarın. Bu uygulamayı da ağrının ve yanma hissinin arttığı her an yapabilirsiniz. Bu prosedür tıpkı buz küpü usulünde olduğu üzere dolamanın sebep olduğu acı, yanma ve ağrı şikayetlerini hafifletir.
İsterseniz suyun içerisine bir ölçü tuz da ekleyebilirsiniz. Tuz içerdiği mineraller sayesinde kelam konusu bölgedeki iltihabın azalmasına yardımcı olacaktır.
3) Pirinç Unu ve Keten Tohumu Yağı
Keten tohumu yağıyla pirinç ununu karıştırarak lapa kıvamına getirin. Hazırladığınız bu karışımı dolama olan bölgeye uygulayın. Hepsi bu kadar!
4) Limon
Limon antiseptik ve antienflamatuar özellikleri sayesinde en güzel dolama bitkisel tedavi seçeneklerinden biridir. Limonun bu tesirinden faydalanabilmek için öncelikle limonun içerisine delik açmanız gerekir.
Ardından parmağınızı bu deliğe sokup yaklaşık 10 dakika beklemelisiniz. Bu uygulama birinci başlarda can yakıcı olabilir. Limonun asidik bir meyvedir ve dolama olan bölgede yanma hissine neden olabilir.
5) Zeytinyağı ve Çay Ağacı Yağı
Parmakta dolamaya ne uygun gelir sorusuna cilt dostu zeytinyağı ve çay ağacı yağı da yanıttır. Zeytinyağı ve çay ağacı yağını eşit ölçülerde karıştırın. Dolama olan parmağı bu karışıma sokup 15 dakika kadar bekleyin. Bu yağlar antiseptik özelliği sahiptirler ve dolamadan etkilenen bölgedeki iltihabı kuruturlar.
6) Aynısefa
Eğer dolama kaynağında mantar varsa aynısefa bitkisinden faydalanabilirsiniz. Dolamaya ne âlâ gelir Saraçoğlu bu bahiste bir teklifte bulunmuş mudur diye merak ediyorsanız direkt dolama için değil lakin İbrahim Saraçoğlu’nun el mantarı için aynısefayı önerdiğini belirtelim. Mantarın hafiflemesi için aynısefa lapası yaparak ilgili bölgeye uygulama yapabilirsiniz.
7) Soğan
Dolamaya ne uygun gelir meskende pratik ne yapabilirim diyorsanız soğandan faydalanabilirsiniz. Parmakta dolama soğan ile kimi şahıslarda hafifleyebilmektedir. Kabuğunu soyduğunuz soğanı yumuşayıncaya kadar kaynatın. Yumuşamış soğanı sorunlu parmağa sürün ve üstünü uygun bir bezle kapatın ve gece bu türlü yatın. Sonraki gün durum hafiflemediyse tekrar uygulama yapmayı deneyebilirsiniz.