Bankalar TL mevduatta yüzde 50 oranını yakalayabilmek için yeni uygulamaları devreye aldı. Ticari krediyi çabucak kullandırmayan ve vadesiz mevduatta tutan bankalar hem maliyeti düşürüyor hem de oranı yakalıyor.
Bankalar, ek menkul değer tutma zorunluluğundan kurtulabilmek için Merkez Bankası’nın getirdiği TL mevduatta yüzde 50 oranını yakalayabileceği yeni fikirleri uygulamaya alıyor. Ekonomim gazetesinden Şebnem Turhan’ın haberine göre bankalar, son periyotta, müşteriye ticari krediyi çabucak kullandırmayıp blokaj uygulamayı ve bunu vadesiz mevduata aktarmaya başladı.
3-4 aydır uygulanıyor
Bankacılık kaynakları kamu bankalarının bunu 3-4 aydır uyguladığını lisana getirirken artık birçok yerli ve özel bankayı da bu yola yönlendirdiğini vurguladı. Kaynakların verdiği bilgiye nazaran ticari kredinin vadesiz mevduatta tutulması hem TL mevduat oranı artıyor hem de TL mevduat için verilen yüksek faizin gerilemesini sağlıyor. Kaynaklar kimi bankaların yılsonuna kadar da blokaj uygulayabildiğini belirtti.
Merkez Bankası hem bankalara TL mevduatta yüzde 50’nin altında kaldıkları takdirde ek menkul değer tutma hem de yabancı para mecburî karşılık fiyatı üzerinden bankaya kurul ödemeleri zaruriliği getirdi. Bankalar döviz mevduatı dönüşüm oranı üzerinden ek menkul değer tutuyor ve kurul uygulamasına tabi tutuluyordu. Yeni yılla birlikte artık dönüşüm oranı kalktı ve her iki durum için de artık TL mevduatın toplam mevduat içindeki hissesi önemsenecek.
TL mevduat oranı artıyor
Merkez Bankası’nın liralaşma stratejisi kapsamında attığı adımlarla bir arada bu yıl TL mevduat oranını en süratli artıran bankacılık kümesi yabancı mevduat bankaları oldu. 2022’nin birinci haftasında TL mevduat oranı yalnızca yüzde 32,33 olan yabancı mevduat bankaları 25 Kasım haftasına gelindiğinde TL mevduat oranlarını 17.71 puan artırmayı başardı. Kamu mevduat bankalarında da yaklaşık 11 ayda TL mevduat oranındaki artış 12.45 puan oldu yılın birinci haftasında kamu mevduat bankalarının da TL mevduat oranı yüzde 40,45 ile yüzde 50 sonunun altında bulunuyordu. Yerli özel mevduat bankalarında ise 11 ayda 14 puanlık artış yaşandı ve TL mevduatın oranı yüzde 33,64 düzeyinden yükseliş gösterdi. Dalda ise 14.58 puanlık bir yükseliş oldu.
İş Bankası Genel Müdürü Hakan Aran, geçen hafta yaptığı açıklamada, TL mevduatta yüzde 50 gayesini tutturmak üzere bir gayelerinin olmadığını söyledikten sonra “Ülke için faydalı bir şey olduğunu düşünmüyorum. Bunun rastgele bir yararı olduğuna inansam esasen gönülden gelerek takviye olurum” sözlerini kullanmıştı.