Ekili tarım topraklarında tesirli olan çayır tırtılı zararlısı, birçok vilayette farklı tarım eserlerine ziyan verdi. Tekirdağ, Bursa ve Çanakkale ziraat odası liderleri oluşan hasarı, rekoltede bekledikleri kayıpları ve bunların tüketici fiyatlarına tesirini sozcu.com.tr’ye anlattı.
Trakya’da başlayıp tüm Marmara’daki ekili tarım topraklarında tesirli olan çayır tırtılı zararlısı, besin fiyatlarında yeni bir tehlike oluşturdu.
Son günlerde Tekirdağ, İstanbul, Edirne, Bursa, Çanakkale, Eskişehir ve Bilecik üzere pek çok vilayetteki tarım yerinin ağır bir biçimde tırtıl istilasına uğraması, ayçiçeği tarlalarının büyük bir kısmına, biber, yonca ve mısır tarlalarının ise bir kısmına ziyan verdi.
Bu durumun başta ayçiçek yağı olmak üzere, domates ve biber fiyatlarını üst çekmesi ihtimalinin yüksek olduğu belirtiliyor.
Ayrıca, çıktığı tarladaki tüm ziraî eserlere ziyan veren çayır tırtılının, kanola ve şeker pancarı için de tehdit oluşturduğu, zararlıyla uğraş için kullanılan tarım ilaçlarının da arı vefatlarına yol açabileceği belirtiliyor.
NEDEN ÇIKTI, POPÜLASYONU NEDEN ARTTI?
Sozcu.com.tr olarak dört başka ziraat odası lideri ile çayır tırtılı zararlısının hangi vilayette, hangi esere ne kadar ziyan verdiğini, bu ziyanlı popülasyonunun bu yıl neden bu kadar arttığını konuştuk.
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Tekirdağ Şube Lideri Dr. Cemal Polat‘ın verdiği bilgiye nazaran, bir kelebek tipi olan çayır tırtılı birinci olarak 1972’de ortaya çıktı, son olarak 2012’de görüldü.
Kış devrini toprak altında geçiren bu ziyanlı, nisan ve mayıs aylarında yer üstüne çıkıp yabancı otlar dahil yeşil bitkileri yiyor ve larva devrine denk gelen hangi ziraî eser varsa ona ziyan veriyor.
Popülasyonun artmasının ortamın sıcaklığına, iklim şartlarına ve çoğalmasını baskılayan faydalı böceklerin az olmasına bağlı olduğunu söyleyen Polat, buna ek olarak çiftçilerin o periyotta kâfi ilaçlamayı yapmamasının da tesirli olabildiğini anlattı.
AYÇİÇEK TARLALARININ YÜZDE 70’İNİ ETKİLEDİ
Polat’ın verdiği bilgiye nazaran, kelam konusu ziyanlı Trakya Bölgesi’ndeki ayçiçek tarlalarının yaklaşık 70’ini etkiledi ve rekolteyi en az yüzde 25-30 oranında aşağı çekecek.
Ülke genelindeki toplam ayçiçeği üretiminin yüzde 50-60’ını karşılayan Trakya Bölgesi’nde geçen yıllarda 800 bin ton ayçiçeği üretimi olduğunu anımsatan Polat, “Çayır tırtılı kaynaklı yüzde 30 kayıp demek, üretimin 240 bin ton düşük gelmesi demek. Bu da ayçiçek yağı fiyatlarını ister istemez olumsuz etkileyecektir” dedi.
YONCA, BİBER, DOMATES VE MISIRI DA VURDU
Söz konusu zararlının tesirli olduğu vilayetlerden biri de Bursa ve Çanakkale. Zararlının bu iki vilayette ayçiçeğinin yanı sıra domates ve biberi de etkilediği belirtiliyor.
Sozcu.com.tr’ye konuşan Mudanya Ziraat Odası Lideri Erdoğan Yıldız, çayır tırtılının bilhassa ayçiçek tarlalarına, sonrasında ise yonca, biber ve mısıra ziyan verdiğini aktardı.
Sozcu.com.tr’ye konuşan Çanakkale Ziraat Odası Lideri İsmail Kaya ise, çayır tırtılının kentte ayçiçek dışında domates ve biberde de görüldüğünü, lakin ilaçlama sayesinde domates ve biberde ziyan oluşmadığını anlattı.
Ayçiçekte ise kısmen zararın oluştuğunu kaydeden Kaya, bunun nedeninin de ayçiçek tarlalarında bitkinin belirli bir büyüklüğe ulaştıktan sonra ilaçlama yapmanın sıkıntı olmasından kaynaklandığını söyledi.
‘ÜRETİM KAYBI YÜZDE 50’YE ÇIKABİLİR’
Çayır tırtılının görüldüğü tüm vilayetlerde drone ile faal ilaçlama yapılıyor. Fakat zararlının bir devre daha üremeye devam etmesi ihtimali yüksek. Bunun da randımanı ve rekolteyi düşürüp, fiyatları artırmasından korkuluyor.
Sürecin devam ettiğini, bu yüzden zararlının bu eserlerdeki rekolteyi ne kadar etkileyeceğinin şimdi net bir tespitinin yapılamadığını kaydeden Mudanya Ziraat Odası Lideri Erdoğan Yıldız, “Şu anki manzara, rekoltenin yüzde 20 etkilendiği tarafında. Fakat sonraki basamaklarda bir devre daha yapma ihtimali yüksek. Yaparsa, randımanı, rekolteyi etkileyeceği alan yüzde 50’lere çıkar” dedi.
‘FİYATLARI ETKİLEMESİ KAÇINILMAZ’
İlaçlamanın devam ettiğini, zararın mevcut halinin fiyatları etkileyecek boyutta olmadığını söyleyen Yıldız, “Ancak bir devre daha yapması durumunda fiyatları kaçınılmaz olarak etkilemesini bekliyoruz. Bu fiyat artışı ayçiçek yağı ve biber fiyatlarında daha ağır hissedilecektir. Domatese tesiri daha az olacaktır” değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye’nin ayçiçeği üretiminde kendine yeterlilik oranının yüzde 62 olduğu bilgisini veren TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Genel Lideri Baki Remzi Suiçmez ise, “Çayır tırtılı zararlısının da tesiriyle rekolte ortalama yüzde 25 civarında azalacak. Azalan üretimin de yüksek girdilerle birlikte tüketici fiyatlarına yansıması kaçınılmaz” diye konuştu.
Çanakkale Ziraat Odası Lideri İsmail Kaya ise, rekolte ve fiyatlardaki beklentisini ise şöyle tabir etti:
“Bu yıl kurak bir yıl geçirdik. Bundan ötürü rekoltede geçen yıla nazaran düşüş beklentisi var. Ziyan gören yerler özelinde ise durum şu: Çayır tırtılına karşı vaktinde tedbir alınmayan topraklarda aşikâr bir ziyan oluştu. Lakin mevcut haliyle ‘yaktı, yıktı, fiyatları etkileyecek’ diyemeyiz.
Çayır tırtılının etkilediği ayçiçek tarlalarındaki rekolte yüzde 15 civarında etkilenebilir. Lakin Çanakkale’deki diğer ekili topraklarda de son günlerde tesirli olan yağmurun tesiriyle rekoltenin geçen yıla nazaran artmasını bekliyoruz.”
İLAÇLAMA ARILARA ZİYAN VEREBİLİR
Öte yandan, faal ilaçlama ile bu zararlının bertaraf edilmesi için şunlar talep ediliyor:
• İlaçlamanın kendisi kadar, kullanılan teknik de çok değerli. İlaçlama Tarım ve Orman Bakanlığı önderliğinde drone ile 1 metre yükseklikten yapılmalı.
• İlaçlamanın arıları ve öbür faydalı popülasyonları etkilememesi için akşam üzeri saatlerinde ya da arıların kovana çekildiği saatlerde yapılması gerekir.
• Drone ile ilaçlama devlet takviyeli olmalı. Çiftçiye hibeli drone verilip, ilaçlamanın daha aktif ve süratli yapılması sağlanmalı.
• Bakanlığın çayır tırtılı istilasına uğrayan bölgeleri acil afet bölgesi ilan edip, üreticilere destekleme yapılması gerekir.