T24 Ekonomi
Küresel piyasalarda, Orta Doğu’daki tansiyon ve ABD’de açıklanan dataların ekonomik aktiviteye yönelik karışık sinyaller vermesiyle geçen hafta karışık seyir izlenirken, gözler gelecek hafta ülkede duyurulacak enflasyon datalarına çevrildi.
ABD’de iktisadın “yumuşak iniş” yapabileceğine yönelik iyimserlikler devam ederken ve ülkede enflasyonun istenilen düzeye ineceğine yönelik inanç güçlenirken, resesyon kaygılarının de varlığını sürdürmesi, fiyatlamaları zorlaştıran etkenlerin başında yer aldı.
Fed Başkanı Jerome Powell, Ulusal İşletme İktisadı Derneğinin yıllık toplantısında yaptığı konuşmada, ABD iktisadının genel olarak sağlam durumda ve bunu korumak için Fed’in araçlarını kullanma niyetinde olduğunu söz etti.
“İleriye baktığımızda, iktisat genel olarak beklendiği üzere gelişirse, siyaset vakitle daha nötr bir duruşa gerçek ilerleyecektir lakin evvelce belirlenmiş bir yolda değiliz.” diye konuşan Powell, Federal Açık Piyasa Komitesinin faiz oranlarını süratle düşürmek için çabuk etmediğini kaydetti.
Powell, iş gücü piyasası şartlarında daha fazla soğumaya muhtaçlık olduğuna inanmadığını tabir ederek, iktisat beklendiği üzere performans gösterirse bu yıl toplamda 50 baz puanlık iki faiz indirimi daha olabileceğini söyledi.
Diğer Fed yetkililerinin açıklamaları da takip edilirken, Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic, iş gücü piyasası zayıflarsa öteki bir büyük faiz indirimine daha açık olduğunun sinyalini verdi.
İstihdam datalarının zayıf gelmesinin, kendisini öbür bir dramatik atılıma daha muhtaçlık duymaya iteceğini söyleyen Bostic, “Hikaye enflasyonun düşüşünü sürdürdüğü ve iş gücü piyasasının güçlü kaldığı istikametindeyse, faiz indirimleri konusunda biraz daha sabırlı olma lüksüne sahip olduğumuzu düşünüyorum. Öte yandan, iş gücü piyasası çok daha zayıf gelirse, bunun aciliyet katacağını düşünüyorum.” sözlerini kullandı.
Richmond Fed Başkanı Thomas Barkin, politika faizinin iktisadın mevcut durumuyla uyumlu olmaması nedeniyle bankanın geçen ay yarım baz puanlık faiz indirimine gittiğini lakin bunun enflasyonla gayretin bittiği manasına gelmemesi gerektiğini belirtti. Barkin, “Enflasyonla uğraşın şimdi kazanıldığını söylemek güç olmaya devam ediyor.” dedi.
Daha sonra limanlarda çalışan çalışanların grevi, sendika ile patronların fiyatlar konusunda süreksiz mutabakata varmasıyla üçüncü günde son buldu.
Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee, perakendeciler ve üreticilerin, liman çalışanları grevi beklentisiyle yaklaşık iki haftalık eser stokladığını fakat bunun sonucunda ortaya çıkan tedarik zinciri kesintilerinin, emekçi uyuşmazlığı sürerse daha yüksek fiyatlara yol açabileceğini söyledi.
Öte yandan, Orta Doğu’daki çatışmaların durumu ve dünya genelinde enflasyonla gayretin resesyonla sonuçlanıp sonuçlanmayacağına ait soru işaretleri, risk iştahını törpülemeye devam etti.
İran İhtilal Muhafızları Ordusu, İsrail’e balistik füze saldırısı başlattığını duyurmuştu. İsrail’in karşılık vereceğine yönelik tehditleri ve İran’ın bu durumda daha şiddetli reaksiyon gösterileceğine ait açıklamalarının akabinde, bölgede tansiyon yüksek kalmayı sürdürüyor.
Uluslararası Para Fonu (IMF) Sözcüsü Julie Kozack, Orta Doğu’daki çatışmaların daha da tırmanma mümkünlüğünün riskleri ve meçhullüğü artırdığını, bölge ve ötesi için değerli ekonomik sonuçları olabileceğini tabir etti.
ABD’de açıklanan dataların ekonomik aktiviteye yönelik karışık sinyaller vermesi de geçen hafta global piyasalarda risk iştahını azalttı.
ABD’de tarım dışı istihdam eylülde 254 bin kişi artarak beklentilerin üzerinde gerçekleşirken, işsizlik oranı yüzde 4,2’den 4,1’e geriledi.
Analistler, ABD’de açıklanan istihdam datalarının akabinde ülke iktisadının güzele gittiğini, “yumuşak iniş” yapabileceğine yönelik iyimserliğin güç kazanmasına rağmen jeopolitik risklerin risk iştahını törpülediğini söyledi.
ABD’de özel dal istihdamı, eylülde 143 bin şahısla piyasa beklentilerinin üzerinde artış gösterdi. Yıllık fiyat artışı ise eylülde yüzde 4,8’den 4,7’ye geriledi.
ABD’de birinci sefer işsizlik maaşı müracaatında bulunanların sayısı, 28 Eylül ile biten haftada 225 bine yükselerek piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşti.
Ülkede Tedarik İdare Enstitüsü (ISM) hizmet kesimi Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI), eylülde aylık bazda 3,4 puan arttı ve 54,9’a çıkarak Şubat 2023’ten bu yana en yüksek düzeyini kaydetti.
Ülkede fabrika siparişleri ise ağustosta artış beklentilerinin bilakis yüzde 0,2 azaldı.
ABD’de JOLTS açık iş sayısı, ağustosta 8 milyon 40 bine çıkarak piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşti. Analistler, kelam konusu bilginin iş gücü piyasasında beklentilerin üzerinde bir soğuma olabileceği tasalarını beslediğini belirtti. Ülkede inşaat harcamaları, ağustosta artış beklentisinin bilakis yüzde 0,1 azalışla 2 trilyon 132 milyar dolara indi.
ABD’de Tedarik İdare Enstitüsünün (ISM) imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), eylülde 47,2 ile piyasa beklentilerinin altında gerçekleşti. S&P Küresel’in imalat sanayi PMI verisi de üst taraflı revize edilerek 47,3 oldu. Endeksler, ülkede imalat dalındaki daralmanın sürdüğüne işaret etti.
Gelişmelerin akabinde para piyasalarındaki fiyatlamalarda, Fed’in kasımda yüzde 25 baz puanlık faiz indirimi yapmasına kesin gözüyle bakılıyor.
Analistler, ABD’de gelecek hafta açıklanacak enflasyon verisinin de piyasaların istikameti açısından büyük ehemmiyet taşıdığını söyledi.
ABD Başkanı Joe Biden da İsrail’in İran’a ilişkin petrol tesislerine atak ihtimaline, “Şu anda bunu tartışıyoruz.” diyerek açık kapı bıraktı.
Söz konusu gelişmelerle ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi haftayı 21 baz puan artışla yüzde 3,96’dan, dolar endeksi yüzde 2 artışla 102,5 düzeyinden tamamladı.
Altının ons fiyatı ise geçen hafta yüzde 0,2 azalışla 2 bin 653,5 dolara gerilerken, Brent petrolün varil fiyatı, 8,3 yükselişle 77,9 dolara çıktı.