CHP TBMM Grubu’nun aktüel iktisat raporunda, sık sık faize karşı olduğunu lisana getiren AKP iktidarının yol açtığı faiz yüküne de dikkat çekildi. İşte raporda öne çıkan vurgular:
– Yılın birinci yedi ayında dış borçlar için 6.8 milyar dolarlık faiz ödemesi yapıldı. Bunun 3.2 milyar doları kamu dalı, 3.7 milyar dolarını özel dal gerçekleştirdi. Bu ödemeyle birlikte AKP iktidarında yurtdışına dış borçlar için ödenen toplam faiz 203.5 milyar dolara ulaştı. Yeniden rapora nazaran Türkiye’nin gelecek 12 aylık devirde 230 milyar dolarlık bir finansmanı da çevirmesi gerekiyor
– 17 Ekim’de TBMM’ye sunulacak 2023 bütçesiyle iç ve dış borçlar için ödenecek faiz meblağı ise şimdiden 565.6 milyar lira öngörüldü. İktidarın gelecek yıl kur muhafazalı mevduat (KKM) için ne kadarlık faiz farkı ödemesi yapılabileceğine ait iddiası şimdi aşikâr değil. Fakat en âlâ ihtimalle 200 milyar lira olacak KKM faiziyle birlikte 2023’te bütçenin faiz yükünün en az 750 milyar liraya bulacak. Böylelikle yalnızca iç ve dış borç faiz ödemesi için 2023’te ayrılan fiyat, 2022’deki 330 milyar liraya nazaran yüzde 71.5 artacak ve bütçenin en yüksek artan kalemi olacak.
KKM YÜKÜ BÜYÜYOR
– Bu yılın birinci sekiz aylık devrinde ise iç ve dış borç faiz ödemeleri 169.6 milyar liraya yükselirken, KKM’ler için ödenen ve bütçede “cari transfer” olarak sınıflandırılan 75.6 milyar liralık faiz ödemeleri de dahil edildiğinde toplam faiz ödemesi 245.2 milyar liraya ulaştı. Böylelikle AKP periyodunda bütçeden yapılan faiz ödemeleri 1 trilyon 543 milyar liraya çıktı. Ayrıyeten bu yılın sonuna kadar bütçeden iç ve dış borçlar için toplam 330 milyar lira faiz ödenmesi öngörülüyor. Bu meblağ KKM ile birlikte 500 milyar liraya yaklaşacak.
– Öte yandan 2022 bütçesi 131 milyar liralık faiz dışı açık verecek. Bu durum, bütçenin toplamda 659 milyar lira açık vereceği 2023’te de sürecek. Ayrıyeten 330 milyar lira olan bu borçlar için bu yılın tümünde ödenmesi gereken faizin de tamamını borçlanacak. Bunların üzerine de 131 milyar lira daha borç yapacak. Bir bakıma devlet alacaklılarına şöyle diyor: “Sana olan borcumun anaparasını ödeyemiyorum, anaparayı bana tekrar borç ver, faizini de ödeyemiyorum, faiz kadar da bana tekrar borç ver, ayrıyeten bütçe açığım da var o açık için de yeni borç ver.”