Türkiye, iki büyük zelzele felaketinin yaralarını sarmaya çalışıyor. Yıkımı yol açan sarsıntılardan sonra uzmanlardan İstanbul sarsıntısına ait açıklamalar gelmeye devam ediyor.
Bilim Akademisi Üyesi Yer Bilimci Prof. Dr. Naci Görür, Kahramanmaraş merkezli 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki zelzelelerin akabinde meydana gelen artçı zelzeleleri kıymetlendirdi.
Prof. Dr. Naci Görür, Kayseri ve Sivas’ta peş peşe yaşanan zelzeleler sonrası o bölgedeki faylarda hareketlenme olabileceği konusunda ikazlar yaptı. Mümkün Marmara sarsıntısı için kıymetlendirme yapan Prof. Dr. Naci Görür, sadece sarsıntı için değil iklim değişikliği konusunda da tedbirler alınmasını talep etti.
“DENİZDE ÇOK SIK SARSINTILAR OLUYOR”
Prof. Dr. Naci Görür, Marmara Denizi’nde sık sık meydana gelen 3 ve 4 büyüklüğündeki sarsıntılara ait “Marmara Denizi’nde sarsıntı çok sık oluyor. Bilhassa Orta Marmara Çukurluğundan yani Silivri açıklarından itibaren batıya hakikat Tekirdağ’da o ortada denizde çok sık sarsıntılar oluyor. Bu zelzeleler çoğunlukla 3’lü ve 4’lü olur. Bu zelzelelerin kıymetli bir kısmı da tektonik sarsıntılar değildir. Daha fazla denizin tabanından çıkan doğalgaz çıkışlarına bağlıdır. Hasebiyle doğalgaz çıkışları ve o yöredeki hareketlilik bu türlü zelzeleler oluşturabilir. Bu 4.1 büyüklüğündeki sarsıntıya rastgele bir değer vermek hakikat değildir. Çok sık olabilir.” dedi.
“AVRUPA YAKASI SARSINTI TARAFINDAN ASYA YAKASINA NAZARAN SORUNLUDUR”
Görür, Avrupa yakasının yerinin Anadolu yakasına nazaran daha zayıf olduğunu belirti.
“İstanbul’da ilçe bazında sağlamlıktan kelam ediyorsak, Avrupa yakasında olan yerler göreli olarak sarsıntıda daha zafiyeti olan yerler.” diye konuşan Görür, bunun sebebinin Avrupa yakasındaki jeolojik formasyonlar ve özellikleri olduğunu söz etti.
Görür, “Asya yakasındaki ilçeler Avrupa yakasındaki ilçelere nazaran jeolojik formasyonlar prestijiyle nispi olarak sarsıntıda daha düzgün durumda olabilecek yerler. Avrupa yakası zelzele tarafından Asya yakasına nazaran daha problemlidir zira oradaki jeolojik formasyonlar daha gençtir. Yer özellikleri bakımından daha zayıftır. Asya yakasının yeri jeolojik olarak oradaki formasyonlar prestijiyle daha sağlamdır.” diye konuştu.
“İKİ FAY BİRDEN KIRILIRSA 7,5 VE 7,6’YI BULABİLİR”
Olası Marmara zelzelesi için ihtarlarda bulunan Prof. Dr. Naci Görür, Marmara Denizi’nde beklenen zelzelenin 7,2 ile 7,6 ortasında değişeceğini belirtti.
“Bütün senaryolar ve hazırlıklar 7.5 büyüklüğünde zelzele için yapılıyor. Marmara’da zelzele üretecek olan iki tane etkin fay kolu var. Bunlardan biri Adalar kolu, yaklaşık 45 kilometre uzunluğunda. Bu büsbütün kırıldığı vakit 6’lar mertebesinde zelzele üretir.” sözlerini kullanan Görür, “Bir başkası ise Kumburgaz fay koludur. Yeşilköy açıklarında Silivri açıklarına kadar uzanır. Bu da 65 kilometre uzunluğundadır. Kırıldığı vakit en az 7.2 üretir. İkisi birden kırılırsa 7.5, 7.6’yı bulabilir. Marmara’nın batısında Tekirdağ fayı muhtemelen 1912 Şarköy zelzelesinde kırıldığı için orada büyük bir zelzelenin üretileceğini düşünmüyoruz. Münasebetiyle Marmara’da sarsıntının 7.2 ile 7.6 ortasında değişeceğini düşünüyoruz.” biçiminde konuştu.
“KAYSERİ VE SİVAS’TA SARSINTILAR OLURSA ŞAŞIRTAN OLMAZ”
Kahramanmaraş merkezli sarsıntıların akabinde Anadolu levhasının ortalama 7 buçuk metre güneye savrulduğunu açıklayan Görür, bu iki sarsıntı nedeniyle gerilim alanında değişiklikler meydana geldiğini açıkladı.
Görür, şöyle açıkladı:
“Bu iki büyük sarsıntı nedeniyle bu bölgelerde fayların bir manada harekete geçtiğini ve vakit zaman sarsıntılar üreteceğini bunun da olağan olduğunu söyledik. Mesela Malatya, Sivas, Kayseri, Bingöl, Adana yöresinde ve hatta Kıbrıs’ta iki büyük sarsıntının sonucunda hareketlenmelerin olabileceğini olağan karşılanması gerektiğini söyledik. Kayseri, Sivas’ta zelzeleler olursa bizim için şaşırtan olmaz. O bölgelerde faylarda iki sarsıntı nedeniyle bir hareketlenme olabilir.”
“SADECE ZELZELE DEĞİL İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ DE VURACAK”
İklim Değişikliği konusunda da ikazlarda bulunan Prof. Dr. Naci Görür, “Sadece sarsıntı değil iklim değişikliği de bizi vuracak. Görüyorsunuz yağış düşüyor, fırtınalar çıkıyor, sel baskınları, kaya düşmeleri, heyelanlar oluyor. Dünya ısınıyor, deniz düzeyi yükseliyor. Dünya deniz düzeyinin ısınması bizim kıyılarımızı da deniz basacak demektir. Bunlar bugün yarın olmaz fakat bir devlet uzun vadeli de olsa bunları düşünüp tedbir alması gerekir. Hasebiyle bir afet bakanlığını Türkiye hak ediyor, hakikat olan bu.” dedi.