Rusya, Avrupa’nın gaz tedariği konusunda sert davranırken kıta tasa verici bir güç geleceğine bakıyor ve yalnız değil. Aylardır yüksek doğalgaz ve petrol fiyatları tüm dünyada ortalığı kasıp kavururken uzmanlar, Ukrayna’daki savaş sürdüğü sürece görünürde bir son olmadığı konusunda uyarıyor.
Porto Riko’nun başşehri San Juan’da beşerler elektrik şebekesi operatörü LUMA Energy’yi protesto etti.
Ekvador’dan Güney Afrika’ya kadar, yakıt kıtlığı ve elektrik kesintileri, ithalata bağımlı ülkeleri ekonomik düzensizliğe sürükledi. Çaresiz hükümetler ise süreksiz tahliller için çabalıyor. Halihazırda artan krizler altında çökmekte olan Sri Lanka’da, şiddetli kıtlıklar ve günlerce süren kuyruklar, yetkilileri meskenden çalışma buyrukları vermeye zorladı. Elektrik kesintileriyle başa çıkmakta zorlanan bir öbür ülke ise Pakistan. Ülke, uzun periyodik elektrik kesintilerinin baskısını hafifletmek için çalışma haftasını kısaltmaya başvururken Panama, yükselen fiyatlar nedeniyle şovlarla sarsıldı. Porto Riko’nun başşehri San Juan’da yüzlerce insan geçen hafta ada hükümetinin elektrik şebekesi operatörü LUMA Energy ile olan mukavelesini elektrik kesintileri ve fiyat artışları nedeniyle iptal etmesini talep etmek için hareket yaptı. Ortalarında sendika önderleri ve topluluk aktivistlerinin de dahil olduğu göstericiler, LUMA’nın adanın üçte birinden fazlasını karanlıkta bırakan kesintilere karşın fiyatların istikrarlı bir halde arttığını söylüyor. Artan yakıt fiyatları ve maliyetler nedeniyle hazirandaki ölümcül protestoların ülkeyi neredeyse durma noktasına getirdiği Ekvador da sıkıntı durumda. Gana ve Kamerun da akaryakıt fiyatları ve kıtlık konusundaki protestoların pençesinde. Artan güç maliyetlerinin grevleri ve şovları ateşlediği Arjantin ve Peru’da durum benzeri formda. Kimi ülkeler esasen karanlıkta. Güney Afrika, şimdiye kadarki en makûs güç krizlerinden biriyle boğuşurken daima elektrik kesintileri yaşıyor. Yaygın elektrik kesintileri altında ezilen Küba’da da durum misal biçimde. Ada önemli yakıt kıtlığı, arızalı elektrik santralları ve en sabırlıları bile test eden yaygın elektrik kesintileriyle uğraşıyor.
Jakarta’da halk, Endonezya’nın mahallî bankasına kentteki kömür güç finansmanını durdurmasına yönelik davette bulundu.
“EN KÖTÜSÜNÜ GÖRMEDİK”
Krizin dünyanın neredeyse tüm bölgelerini ve güç kaynaklarını etkilediğini belirten Columbia Üniversitesi’nden güç uzmanı Jason Bordoff, dünyada birinci global güç krizininin yaşandığını söyledi. Foreign Policy’den Christina Lu’ya konuşan Bordoff, “Dalgalanma tesirleri global olarak görülüyor ve şimdi en kötüsünü gördüğümüzü sanmıyorum” dedi. Pandemi, tedarik zincirindeki yavaşlamalar ve iklim şoklarının bir kombinasyonunun sonucu olarak Rusya, Ukrayna’yı işgal etmeden evvel piyasalar zati gergindi. Bu, Avrupa’yı arzı için öteki yerlere yönelmeye zorlayan ve global pazarda fiyatları daha da üst çeken Rus gaz ihracatının azalmasıyla daha da arttı. Artık, iklim değişikliği kaynaklı çok sıcaklıklara, yakıt sorunu da eklediğinden, bu zorluklar daha da derinleşti. Bordoff, “Bu yalnızca birbirine bağlı bir global sistem. Bir yere baskı uyguladığınızda, öbür bir yerde hissedilir” diye konuştu. Dünyanın (yalnızca petrol için de olsa) en son yaşadığı büyük çaplı güç krizi 1970’lerde idi. OPEC petrol sanayisine şok dalgaları gönderen bir ambargo uygulamıştı. Columbia Üniversitesi Global Güç Siyaseti Merkezi uzmanı Antoine Halff ise bu krizi Memleketler arası Güç Ajansı’nın doğurduğunu ve endüstrileşmiş ülkeleri gelecekteki arz kesintilerine hazırlık olarak stratejik rezervler geliştirmeye ittiğini söyledi.
Macaristan’da aksiyoncular ülkenin “Przyjazn” (dostluk) boru sınırı üzerinden Rus petrolünü ithal etmesine karşı çıktı.
MISIR’IN BİRİNCİ NÜKLEER SANTRALI
Mısır’da ülkenin birinci nükleer santralının inşaatına başlandı. Santral, Kahire’nin yaklaşık 300 kilometre kuzey batısında, Akdeniz kıyısındaki El-Dabaa kentinde inşa edilecek. İlgili kontrat yükümlülüklerine nazaran, Rusya santralı inşa ederken işçi eğitiminde yardımcı olmak ve nükleer santralın işletilmesi konusunda dayanak sağlayacak.
Sri Lanka’da, yakıt zahmetinden şikâyet eden göstericiler 28 Ocak’tan bu yana hareket düzenledi.