Ziraat ve fen-edebiyat fakültesine kayıt yaptıran 135 öğrencisi ile 1959 yılında yükseköğretime başlayan Atatürk Üniversitesi’nde, akademisyenlerin kitap, mecmua, broşür ve fakülte evrakının basımı için 1959 yılında, devrin son teknolojisi eseri baskı makinelerinden oluşan bir basımevi kuruldu. Yarım asır boyunca baskı hizmetlerinde kullanılan basımevi, gelişen teknoloji nedeniyle 2010 yılında kapatıldı.
2010 YILINDA KAPATILDI
Prof. Dr. Fuat Sezgin Kütüphanesi bünyesinde koruma edilen matbaa makinelerinin bulunduğu basımevinin müzeye dönüştürülmesi için Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. Mehmet Ferruh Haşıloğlu tarafından çalışma başlatıldı.
Üniversite idaresinin de onayıyla basımevi yine düzenlenerek müzeye dörüştürüldü. 700 metrekare alan üzerine kurulan Hurufat Atatürk Üniversitesi Baskı Müzesi, stant ve matbaa kısımlarından oluşuyor. En eskisi 80 yıllık olmak üzere 32 adet baskı makinesi ile binlerce hurufat (metal harf) müzede sergileniyor.
MÜZEDE YAŞAYARAK ÖĞRENME FIRSATI
Yazı ve baskı tarihini araştırmak, korumak ve gelecek jenerasyonlara aktarmak hedefiyle kurulan ‘Hurufat Atatürk Üniversitesi Baskı Müzesi’nde, harflerin ve yazı sanatının gelişimi gözler önüne seriliyor. Grafik tasarım, tipografi ve baskı teknolojileri üzerine ağırlaşan müze, barındırdığı koleksiyon ile grafik dizayncılar, araştırmacılar, akademisyenler ve öğrenciler için kıymetli bir kaynak niteliği taşıyor.
Eski baskı makinelerinden matbaa aletlerine, yazının estetik ve teknik boyutlarını keşfedecek gereçlere kadar pek çok nadide eser müzede yer alıyor. Müze, ziyaretçilere yazının ve baskının sanat dünyasındaki rolünü keşfetme imkanı vermesinin yanı sıra baskı tekniklerini yaşayarak öğrenme fırsatı da sunuyor.
‘ÇOK PAHALI BİR KOLEKSİYONA SAHİBİZ’
Doç. Mehmet Ferruh Haşıloğlu, yaklaşık 50 yıl hizmet verdikten sonra kapatılan basımevinin adeta bir hazine üzere olduğunu söyledi.
Gelişen teknolojinin akabinde kapatılan basımevini müzeye dönüştürmek için proje hazırladığını söz eden Haşıloğlu, “Bu cins müzeler Avrupa’da çok itibarlı müzeler olarak öne çıkıyor. Biz de üniversitemiz, kentimiz ve ülkemiz ismine hoş bir müze hazırladık. 2020 yılında başladığımız çalışma pandemi sebebiyle biraz gecikti lakin sonunda müze sanatseverlerin ve meraklıların hizmetine açıldı.
,
Müzedeki yapıtların en eskisi, 1940 ile 1950 ortasında tarihlendirilebilir. Türkiye’de büyüklük ve makine parkı olarak en büyük müze olarak öne çıkıyor. Burada matbaa makinelerinin yanı sıra kurşun harfler kümesi var. Çok pahalı bir koleksiyona sahibiz. Binlerce kurşun harf var. Yalnızca Türkçe karakterler değil; tıpkı vakitte Arapça karakterler, matematik sembolleri ve öteki sembollerin olduğu hurufatlar mevcut” dedi.
